Đợt vừa rồi có clip của Shark Hưng chia sẻ vui về chuyện lương 5 triệu và mua nhà 3 tỷ. Và sau đó Shark Hưng cũng có khuyên rằng tuổi trẻ không nên mua nhà mà nên dùng tiền đó để đầu tư, học tập gia tăng thu nhập để sau này có thể muốn mua cái nhà nào cũng được. Thắng hoàn toàn đồng ý với Shark Hưng về chuyện dùng tiền đầu tư về cả kiến thức và đầu tư kinh doanh. Ở đây, Thắng sẽ chia sẻ và gợi ý cho các bạn về chuyện lương khi bắt đầu sự nghiệp chỉ có 5 triệu, và lộ trình để có thể mua được nhà 3 tỷ như thế nào. Trong bài viết này, đương nhiên Thắng sẽ loại trừ các trường hợp có sự hỗ trợ từ phía gia đình, bởi có những bạn ra trường có sẵn nhà và xe thì cuộc sống quá đơn giản rồi.
Lúc Thắng ra trường vào năm 2010, lương khởi điểm của Thắng cũng chỉ khoảng 5,5 triệu/tháng. Và đương nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn Thắng nhận ra rằng với mức lương này thì cho dù có tăng dần đều 10%/năm thì cũng méo có thể mua được nhà ở đất Hà Nội. Nếu đã nhìn thấy tương lai như vậy, thì cần phải có sự đột phá. Và đến thời điểm này sau khi đã ra trường được tròn 8 năm, Thắng ngẫm lại kinh nghiệm của bản thân cũng như kinh nghiệm từ một số bạn trẻ thành công xung quanh mình, và chia sẻ một số bước để đột phá như sau:
1. Đầu tư vào kiến thức, không bao giờ là sai lầm cả
Ngay từ khi ra trường, Thắng đã dành phần lớn tiền lương để đầu tư cho học tập. Muốn tăng thu nhập trong thời kỳ hiện đại mà không dựa vào những thứ truyền thống thì buộc phải có kiến thức. Khi bạn tự tin có kiến thức rồi thì việc dùng nó để tăng thu nhập sẽ rất đơn giản. Vì vậy, ra trường Thắng đã đầu tư để học ACCA, CIA rồi MSc cũng như các khóa học khác. Đến bây giờ, Thắng vẫn tham gia các khóa học về khởi nghiệp. Tiền Thắng đã chi cho học tập chiếm khá nhiều, tính ra cũng bằng 1/3 căn chung cư rồi 😀 Tuy nhiên, cái gì đáng thì phải đầu tư vì đó là thứ cốt lõi và tạo tiền đề cho bạn chinh chiến về sau. Khi có đầy đủ kiến thức, bạn sẽ hoàn toàn có cơ sở để tự tin vào những việc mình làm để đạt được kết quả tốt nhất.
2. Đi du lịch, học hỏi từ bên ngoài
Đi du lịch là “đốt tiền”, có vẻ trái ngược với việc sẽ kiếm được tiền. Nhưng thực chất bạn mải mê làm việc quanh đi quẩn lại và “bỏ quên” những điều đang diễn ra ở thế giới bên ngoài, và chỉ có cách “đi” thì mới thấy những người xung quanh họ kiếm tiền thế nào. Đối với Thắng, việc đi du lịch không nên dừng lại ở việc đi chơi nghỉ dưỡng, mà cần phải có sự quan sát học hỏi những thứ mới. Nếu chi phí dành cho học tập của Thắng xếp thứ 1, thì chi phí cho đi du lịch trong và ngoài nước của Thắng xếp thứ 2. Sau các chuyến đi đều giúp Thắng tiếp xúc với nhiều thứ mới lạ mà chỉ cần mang mấy thứ đó về kinh doanh là đã tăng được thu nhập rồi. “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” là thứ luôn đúng, nếu không học được thì chẳng qua là bạn ngu quá mà thôi (just for fun). Đi nhiều sẽ giúp bạn tư duy tốt hơn, nhìn thấy nhiều cơ hội gia tăng thu nhập hơn. Thực tế những lần đi du lịch về đã giúp Thắng làm việc sáng tạo và hiệu quả hơn, cũng nuôi dưỡng ước mơ của mình được tốt hơn.
3. Phi thương bất phú
Bạn đi làm lương chỉ 5tr/tháng, như vậy một năm tầm 60tr, cộng thêm thưởng khoảng 10-20tr nữa là tầm 70tr-80tr/năm. Với giả định tỷ lệ tăng lương khoảng 10%/năm thì trong 10 năm tổng số tiền lương bạn kiếm được khoảng 1,3 tỷ theo bảng sau:
Đương nhiên, trừ đi các chi phí trong 10 năm thì số tiền đó gần như hết, lấy đâu ra cái hiện thực mua nhà 3 tỷ? Như Thắng đã trao đổi ở trên thì cần có sự đột phá. Đột phá về thu nhập thì có hai cách:
- Chăm chỉ làm việc hơn nữa, thăng chức tăng lương, tích cóp mua nhà
Tuy nhiên, có một vấn đề là tiền lương ở VN thực sự là rất thấp. Mức lương khởi điểm 5tr/tháng chỉ tương ứng với khoảng $213/tháng theo tỷ giá 23.500vnđ/usd hiện tại). Nhiều người lý giải là chi phí sống của chúng ta thấp hơn, nhưng Thắng đã từng phân tích về giá nhà và xe ô tô ở VN (thường là hai khoản chi lớn nhất) TẠI ĐÂY. Như vậy, khi chỉ số giá nhà trên thu nhập của VN lại thuộc hạng cao nhất thế giới. thì chúng ta mất rất nhiều thời gian để tích lũy để có thể mua được nhà. Thú thực do dù mức lương $1.000/tháng đi nữa thì chuyện tích cóp mua nhà vẫn là vấn đề nan giải. Tuy nhiên, nếu bạn nỗ lực cố gắng thì sẽ “phá vỡ” các ước tính ở bảng ở trên. Mức lương khởi điểm là 5tr/tháng nhưng đến năm thứ 5 bạn đã có thể có mức lương 30-50tr/tháng.
Bên cạnh mức lương thì về “thưởng” hay các quyền lợi khác về ưu đãi của đơn vị mình làm việc cũng sẽ giúp các bạn có thêm nhiều cơ hội để có được một khoản thu lớn như ưu đãi mua cổ phiếu, hay một số bạn làm ở ngân hàng được ưu đãi vay với lãi suất thấp… - Phi thương bất phú
Khác với con đường ở trên, thì “phi thương bất phú” sẽ nhanh hơn nếu ta thực sự chuẩn bị tốt cho nó. Đương nhiên, đi liền với việc kinh doanh thì bạn sẽ phải đánh đổi nhiều thứ cả về thời gian, công sức và sức khỏe. Cuộc sống vẫn dĩ rất công bằng là vì như vậy, bạn không trông chờ sự nhàn hạ mà mang lại kết quả tốt được. Con đường kinh doanh, tuy mang lại tiền tài nhiều hơn nhưng đồng thời cũng ẩn chứa nhiều rủi ro hơn. Thắng đã thấy nhiều bạn thành công, nhưng cũng đã thấy rất nhiều người ném tiền qua cửa sổ. Đương nhiên những người ném tiền qua cửa sổ bao giờ cũng nhiều hơn những người thực sự kiếm được tiền từ kinh doanh. Nên như Thắng viết ở trên, cần phải “thực sự chuẩn bị tốt cho nó”. Còn chuẩn bị cái gì, như thế nào thì Thắngsẽ chia sẻ sau.
Khi bạn đã tích lũy đủ kiến thức, kinh nghiệm thì việc kinh doanh sẽ trở nên dễ dàng và nhìn đâu cũng ra tiền cả. Tại thời điểm lúc Thắngmới ra trường, cũng chỉ nghĩ đến chuyện đi làm rồi tăng lương, nhưng sau đó lúc bắt tay vào kinh doanh thì Thắng chợt nhận ra rằng nếu có thể làm tốt thì con đường này sẽ nhanh hơn rất nhiều. Lúc đó cầm số tiền thu về trong 1 tháng bằng 1 năm tiền lương trước đó của mình, Thắng mới thực sự hiểu. Câu chuyện kinh doanh với Thắng thì cũng nhiều, từ quán cafe, trung tâm tiếng Anh, quán sữa chua, khách sạn, công nghệ… Và mỗi lần làm một cái mới đều có sự trưởng thành hơn về tư duy.
Trong đó, để có thể kinh doanh tốt, cần có tư duy nhạy bén về tài chính. Và tư duy về tài chính không phải nói ai cũng hiểu để mà làm. Vấn đề này Thắng cũng sẽ chia sẻ sau.
4. Trở thành một nhà đầu tư để kiếm tiền theo cấp số nhân
- Kiếm tiền theo cấp số nhân: Nói nôm na thế này: nếu mình sản xuất kinh doanh thì sẽ kiếm tiền theo số cộng, tiền lãi thu về thì cứ cộng lại thôi. Ban đầu kiếm tiền theo số cộng sẽ rất hiệu quả. Tuy nhiên khi bạn đã có một lượng vốn đủ lớn thì kiếm tiền theo cấp số nhân lại mang hiệu quả hơn nhiều so với số cộng. Kiếm tiền theo cấp số nhân tức là bạn bỏ vào 1 đồng, và sau một khoảng thời gian sẽ nhận lại 2-3 đồng. Chính vì kiếm tiền theo cấp số nhân mang lại lợi nhuận khổng lồ nên cũng vì thế làm cho nhiều người bị trắng tay, bị lừa đảo. Vì vậy, Thắng vẫn nhấn mạnh vào việc phải đầu tư kiến thức chắc chắn trước khi kiếm tiền bằng hình thức này.
- Đòn bẩy tài chính: để kiếm tiền theo cấp số nhân, thì việc có kiến thức tài chính và sử dụng tốt đòn bẩy tài chính (tức là mình đi vay tiền như vay từ ngân hàng để tăng số vốn đầu tư). Việc sử dụng đòn bẩy tài chính đương nhiên sẽ mang lại lợi nhuận cao, nhưng trong trường hợp xấu thì khả năng mất vốn gốc của bạn cũng cao. Cẩn trọng!
Trở thành một nhà đầu tư, giải thích đơn giản là bạn chỉ quan tâm chủ yếu đến chuyện điều phối dòng tiền của mình, hay phân tích về mặt chiến lược. Còn sẽ có người khác dùng tiền của bạn để sản xuất kinh doanh và mang lại lợi nhuận cho bạn. Và cố một số hình thức nhà đầu tư mà Thắng gợi ý mọi người nên tìm hiểu kiến thức về nó:
- Nhà đầu tư trên thị trường tài chính: bạn sẽ đầu tư vào các tài sản mang tính chất tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, tiền ảo, ngoại tệ, vàng… và chờ tăng giá để bán hoặc được hưởng cổ tức/lãi do các tài sản này mang lại. Để đầu tư tài chính thì đòi hỏi bạn cần có kiến thức để có thể phân tích về kỹ thuật, hay tâm lý đầu tư. Đây là thị trường rất dễ tham gia, nhưng cũng rất dễ mất tiền. Mặc dù vậy, Thắng rất khuyến khích mọi người nên bỏ một khoản tiền nhỏ khoảng 10tr để mở tài khoản đầu tư chứng khoán để học được hai yếu tố quan trọng đó: kiến thức và tâm lý đầu tư. Trong đó, tâm lý đầu tư là thứ rất quan trọng để bạn vận dụng nó trong cuộc sống hay trong các mảng đầu tư khác.
Thắng chỉ cảnh báo rằng, thị trường đầu tư tài chính thực sự rất khốc liệt. Tiền thực chất vẫn chỉ chảy về túi cá mập, còn hầu hết các nhà đầu tư nhỏ lẻ đều gặp thiệt hại.
Ở mảng đầu tư này, mức lợi nhuận kỳ vọng khoảng 20-30%/năm là tuyệt. Tuy nhiên, ở một số thị trường mới như Crypto thì tỷ suất lợi nhuận có thể đạt vài trăm % hoặc lên cả nghìn %. Đương nhiên, cái gì ảo thì nó cũng ảo và có những người bị thua lỗ đến 90% giá trị đầu tư, đại loại bỏ 1 tỷ vào với mục tiêu biến nó thành 10 tỷ nhưng thực chất nó giảm cho sấp mặt chỉ còn 100tr. Bạn nhìn đồ thị Bitcoin ở đây xem sẽ rõ, nó tăng từ khoảng $1.000 lên $20.000 rồi tụt xuống $4.000. Như vậy những người mua ở mốc $20.000 thực sự thê thảm như thế nào rồi đấy.
- Nhà đầu tư bất động sản: đây là lĩnh vực rất “hot” tại Việt Nam. Đã có rất nhiều bạn trẻ thành công, bản thân Thắng cũng kiếm được tiền từ BĐS. Tuy nhiên, Thắng đã đầu tư trên quan điểm sản xuất kinh doanh, chứ không phải đầu cơ. Nếu đầu tư BĐS với mục đích đầu cơ thì bạn sẽ không tính toán đủ các yếu tố, và dễ rơi vào bẫy của đàn cá mập. Thực tế cho thấy, đa số các nhà đầu tư nhỏ lẻ đi làm kiếm tiền rồi sau đó lại cống nạp tiền cho cá mập theo hình thức đầu tư BĐS. Còn các ông chủ dự án BĐS thì bạn nhìn xem: họ luôn giàu :))
Việc đầu tư BĐS thường sử dụng đòn bẩy tài chính nhiều, lợi nhuận mang lại có thể từ 30% – 500% (trong 2-3 năm) so với vốn chủ sở hữu bỏ ra hoặc lợi nhuận nhiều hơn thế nếu đầu tư đúng thời điểm, đúng vị trí. Việc đầu tư đòi hỏi phải phân tích nhiều về yếu tố kinh doanh, tránh việc tham gia đầu cơ rất rủi ro. Lời khuyên của Thắng là trước khi đầu tư bất động sản, hãy tìm đọc về các cơn khủng hoảng về bất động sản. Có những người mất tất cả chỉ vì đầu cơ BĐS.
Còn việc đầu tư BĐS như thế nào thì Thắng cũng đã chia sẻ trong một bài trên blog về trường hợp đầu tư của Thắng. Tuy nhiên, sau đó Thắng cũng rút để đầu tư vào lĩnh vực siêu lợi nhuận ở ngay dưới đây. - Đầu tư thiên thần cho các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup): đây là lĩnh vực hoàn toàn mới. Nếu bạn xem chương trình Shark Tank thấy các shark đầu tư thì ở đây mình cũng vậy. Tuy nhiên, giai đoạn đầu tư của mình sẽ sớm hơn, ở giai đoạn thiên thần hoặc còn hơn cả thiên thần là giai đoạn startup mới chỉ có ý tưởng. Vì vậy, mức đầu tư cũng thấp hơn (chỉ vài chục đến vài trăm triệu) chứ không cần đến vốn tiền tỷ như shark tank. Còn đương nhiên, nếu bạn muốn đầu tư vốn tiền tỷ sẽ có các dự án và giai đoạn tương ứng.
Thắng cũng chỉ mới đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp, tuy nhiên thực sự cảm thấy thích thú khi đầu tư vào lĩnh vực này vì nó mang lại giá trị ngay và tác động trực tiếp đến xã hội. Bản thân Thắng hiện tại đang làm một dự án startup và đầu tư thiên thần vào một số dự án startups nho nhỏ khác. Về khả năng sinh lời thì Thắng chưa thoái vốn nên chưa “kiểm chứng”, nhưng thực tế các dự án Thắng đang đầu tư đều có giá trị tăng 300% đến hơn 1.000%. Đương nhiên, Thắng có khả năng đánh giá các dự án khởi nghiệp, vì vậy không khuyến khích mọi người đọc xong lại đầu tư tràn lan. Theo thống kê thì có khoảng 90% dự án khởi nghiệp là thất bại, vì vậy đừng nghĩ rằng đây là một miếng bánh ngon. Và đương nhiên, ở trong môi trường đầu tư thì luôn xuất hiện lừa đảo, lĩnh vực khởi nghiệp cũng không phải ngoại lệ. Việc đầu tư về khởi nghiệp, khi nào thoái vốn thành công thì Thắng sẽ chia sẻ kỹ để cho mọi người cùng tham khảo sau.
Như vậy, trong bất kỳ lĩnh vực nào, từ làm công ăn lương, kinh doanh đến đầu tư thì bạn đều có thể kiếm được tiền. Và với bất kỳ lĩnh vực nào thì Thắng cũng luôn nhấn mạnh việc phải đầu tư kiến thức. Có kiến thức ắt sẽ đủ tự tin để ra các quyết định mang lại thành công.
By Trương Đức Thắng
Thông tin về khóa học Quản lý tài chính cá nhân – Mr Thắng Trương: https://truongducthang.com/2020/04/29/khoa-hoc-quan-ly-tai-chinh-ca-nhan/
Trương Đức Thắng (FCCA, CIA, MSc) 